Wykłady odbywają się w okresie od października do czerwca, raz w miesącu, w poniedziałki o godzinie 18:00.
Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że materia wypełniająca Wszechświat składa się z atomów, które łączą się w cząsteczki chemiczne, a same składają się z cząstek elementarnych. Tak zbudowany jest świat wokół nas i my sami. Jednak od lat trzydziestych XX wieku, stopniowo, uzyskiwaliśmy dowody na to, że taka materia stanowi zaledwie kilkanaście procent materii ciążącej, rządzącej ruchami gwiazd w galaktykach i galaktyk w gromadach galaktyk. Wiemy, że ta "ciemna materia" nie może się składać z takich atomów, z jakich my jesteśmy zbudowani. Dziś, z obserwacji, wiemy bardzo dużo o ilości takiej ciemnej materii, jej rozkładzie. Nie wiemy jednak co tę materię tworzy. Jeszcze bardziej zaskakujące były wyniki obserwacji z lat dziewięćdziesiątych XX wieku, wskazujące, że Wszechświat rozszerza się coraz szybciej. Wysunięto hipotezę, że to przyspieszenie rozszerzania się Kosmosu powoduje obecność jeszcze jednego, tajemniczego składnika, o zaskakujących własnościach fizycznych - "ciemnej energii". W sumie ciemna materia i ciemna energia stanowią ok. 96% masy-energii we Wszechświecie. Problem czym one są jest zdaniem autora wykładu "największym, nierozwiązanym problemem w fizyce".
Bożena Czerny (CAMK, Warszawa)
W 1963 roku holenderski astronom, Maarten Schmidt, przyglądał się widmu pewnego dziwnego niby-gwiazdowego obiektu. Widmo miało niespotykane, bardzo jasne prążki, i to w nietypowych miejscach. W chwili olśnienia zrozumiał, że widzi efekt przesunięcia ku czerwieni, i tak narodziła się nasza wiedza o kwazarach. Od tego czasu astronomowie zrozumieli, że aktywność kwazarów to efekt opadania materii na supermasywną czarną dziurę. Teraz nadszedł czas na odpowiedź, skąd właściwie biorą się te prążki.
Ewa Łokas (CAMK, Warszawa)
Wykład będzie poświęcony galaktykom najciemniejszym w dwojakim sensie: tym o niskiej jasności i tym składającym się głównie z ciemnej materii. Własności galaktyk tego typu zostaną zilustrowane na konkretnych przykładach obiektów z najbliższego otoczenia Drogi Mlecznej. Badania takich galaktyk mają istotne znaczenie dla rozwoju naszej wiedzy o powstawaniu struktury we Wszechświecie.
Joanna Mikołajewska (CAMK, Warszawa)
Słońce i inne gwiazdy nie są niezmienne. Z wiekiem zmieniają się ich rozmiary, temperatura, ilość emitowanej energii i skład chemiczny. Co determinuje ich ewolucje i jaki czeka je koniec?
