Wykłady odbywają się w okresie od października do czerwca, raz w miesącu, w poniedziałki o godzinie 18:00.
Forma hybrydowa: "na żywo" / Zoom / YouTube (szczegóły poniżej).
Rejestracja na spotkanie w Zoom ♦ Instrukcja dla użytkowników Zoom.
Grzegorz Pietrzyński (CAMK, Warszawa)
28 listopada 2023 r. świętowaliśmy inaugurację polskiego obserwatorium astronomicznego - Obserwatorium Cerro Murphy w Chile. Obserwatorium to zarządzane przez Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN umiejscowione jest w bardzo szczególnym miejscu, w samym sercu pustyni Atakama na wysokości około 2850 mnpm. Jest to najlepsze miejsce na ziemi do prowadzenia obserwacji astronomicznych. W czasie mojego wykładu opowiem o historii powstania tego obserwatorium, obecnie prowadzonych badaniach naukowych oraz ambitnych planach rozbudowy.
Stanisław Bajtlik (CAMK, Warszawa)
Czas, co to jest? Św. Augustyn miał powiedzieć: "gdy nikt mnie nie pyta, wiem co to jest, gdy mnie zapyta, nie wiem". Wszyscy posługujemy się pojęciem czasu, mierzymy go np. kieszonkowymi zegarkami czy telefonami komórkowymi. Używamy tego pojęcia do rejestrowania naszej pamięci o przeszłości i czynienia planów na przyszłość. Podstawową własnością czasu jest to, że "płynie" on w jednym kierunku, od przeszłości, ku przyszłości, że "nic dwa razy się nie zdarza". Inne własności są mniej powszechnie znane, np. względność czasu. Mało kto wie, że bez znajomości tej własności nie działałaby sieć GPS, nie możliwe byłyby globalne systemy telefoniczne czy finansowe. Choć dokładność pomiarów czasu jest niezwykła, mimo to fizycy wciąż nie mogą podać definicji czasu, wyjaśnić jego własności. O tych problemach będzie ten wykład.
Marek Górski (CAMK, Warszawa)
Stała Hublle'a to jedna z najważniejszych stałych we współczesnej astronomii, która mówi nam o wieku i rozmiarze obserwowanego wszechświata. Po ponad 100 latach od pierwszych pomiarów stałej Hubble'a, mierzymy jej wartość z dokładnością kilku procent - jednak wyniki te nie zgadzają się z innymi wyznaczeniami opartymi o obserwacje mikrofalowego promieniowania tła. W czasie wykładu opowiem jakie mogą być konsekwencje tych rozbieżności a także jaki jest wkład polskich astronomów w tych badaniach oraz dlaczego kluczowe mogą się okazać badania prowadzone w polskim obserwatorium Cerro Murphy w Chile.
Leszek Zdunik (CAMK, Warszawa)
Pulsary to obiekty wysyłające impulsy w równych odstępach czasu. Już ta własność wskazuje, że są to obiekty niezwykłe, o cechach niespotykanych na Ziemi. Gwiazdy neutronowe, bo one są pulsarami, charakteryzują się gęstością wielokrotnie przewyższającą gęstość jąder atomowych, nieosiągalną w laboratoriach. Przedstawię możliwe konsekwencje coraz dokładniejszych obserwacji gwiazd neutronowych dla opisu własności gęstej materii jądrowej.
Paweł Moskalik (CAMK, Warszawa)
Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba to największy teleskop umieszczony w przestrzeni kosmicznej. Prowadzi obserwacje w podczerwieni. Wykład będzie poświęcony historii, konstrukcji i najważniejszym wynikom naukowym uzyskanym dzięki Teleskopowi Jamesa Webba od dnia startu do dziś.
Alex Markowitz (CAMK, Warszawa)
T Corona Borealis (T CrB) is a red giant/white dwarf binary system that undergoes massive outbursts once every 80 years, and the next eruption is imminent. The system will rapidly increase in brightness by a factor of over 1000, become visible to the unaided eye, and it will be the brightest nova outburst observed since Nova 1500 Cyg in 1975 -- but peak brightness will only last several days. I will review the mechanics of mass transfer and ignition in recurrent nova eruptions, what we know about T CrB's activity and previous eruptions, as well as how to locate and view T CrB in the sky.
Wykład w języku angielskim.
Lecture will be given in English.
Transmisja w