Wykłady odbywają się w okresie od października do czerwca, raz w miesącu, w poniedziałki o godzinie 18:00.
Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że materia wypełniająca Wszechświat składa się z atomów, które łączą się w cząsteczki chemiczne, a same składają się z cząstek elementarnych. Tak zbudowany jest świat wokół nas i my sami. Jednak od lat trzydziestych XX wieku, stopniowo, uzyskiwaliśmy dowody na to, że taka materia stanowi zaledwie kilkanaście procent materii ciążącej, rządzącej ruchami gwiazd w galaktykach i galaktyk w gromadach galaktyk. Wiemy, że ta "ciemna materia" nie może się składać z takich atomów, z jakich my jesteśmy zbudowani. Dziś, z obserwacji, wiemy bardzo dużo o ilości takiej ciemnej materii, jej rozkładzie. Nie wiemy jednak co tę materię tworzy. Jeszcze bardziej zaskakujące były wyniki obserwacji z lat dziewięćdziesiątych XX wieku, wskazujące, że Wszechświat rozszerza się coraz szybciej. Wysunięto hipotezę, że to przyspieszenie rozszerzania się Kosmosu powoduje obecność jeszcze jednego, tajemniczego składnika, o zaskakujących własnościach fizycznych - "ciemnej energii". W sumie ciemna materia i ciemna energia stanowią ok. 96% masy-energii we Wszechświecie. Problem czym one są jest zdaniem autora wykładu "największym, nierozwiązanym problemem w fizyce".
Stanisław Bajtlik (CAMK, Warszawa)
Czas, co to jest? Św. Augustyn miał powiedzieć: "gdy nikt mnie nie pyta, wiem co to jest, gdy mnie zapyta, nie wiem". Wszyscy posługujemy się pojęciem czasu, mierzymy go np. kieszonkowymi zegarkami czy telefonami komórkowymi. Używamy tego pojęcia do rejestrowania naszej pamięci o przeszłości i czynienia planów na przyszłość. Podstawową własnością czasu jest to, że "płynie" on w jednym kierunku, od przeszłości, ku przyszłości, że "nic dwa razy się nie zdarza". Inne własności są mniej powszechnie znane, np. względność czasu. Mało kto wie, że bez znajomości tej własności nie działałaby sieć GPS, nie możliwe byłyby globalne systemy telefoniczne czy finansowe. Choć dokładność pomiarów czasu jest niezwykła, mimo to fizycy wciąż nie mogą podać definicji czasu, wyjaśnić jego własności. O tych problemach będzie ten wykład.
.jpg)
