small pl CAMK logo

Treść wpisu

Data utworzena: ,   Data archiwum:

Eliptyczny dysk akrecyjny jako model dla zakłóceń pływowych: jerozolimski bajgiel z Pekinu

Gwiazda przechodząca wystarczająco blisko supermasywnej czarnej dziury zostaje rozerwana przez siły pływowe, a gwiezdne szczątki spadają na czarną dziurę (od nazwy angielskiej zjawisko oznaczane jako TDE). Powszechnie przyjmuje się, że dysk akrecyjny, który się tworzy, skutecznie ulega cyrkularyzacji, ze względu na relatywistyczną precesję apsyd i oddziaływania pomiędzy przecinającymi się strumieniami materii. Ten obraz jest kwestionowany przez obserwacje widm optycznych / UV i całkowitą jasność bolometryczną TDE. Jeśli cyrkularyzacja jest nieefektywna, co sugerują niektóre symulacje numeryczne, tak małe tempo narastania momentu pędu powinno skutkować utworzeniem eliptycznego dysku akrecyjnego. Taki model, z promieniowaniem pochodzącym ze zderzeń na przecięciu się strumieni, zaproponowali Tsvi Piran i współpracownicy. W artykule "Elliptical accretion disk as a model for TDEs", przedstawiono szczegóły innego modelu eliptycznego dysku akrecyjnego TDE, opracowanego przez pekińską grupę Fukun Liu. W tym przypadku rozpraszanie energii następuje głównie w dysku akrecyjnym, w pobliżu perycentrum przepływu. Wkład w badania wnieśli Marek Abramowicz i Maciek Wielgus, związani z Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika.

 

Standardowy okrągły dysk akrecyjny jest powszechnie nazywany „polskim pączkiem” (nazwa wymyślona przez sir Martina Reesa, który jest również jednym z ojców klasycznej teorii TDE). Aby podkreślić geometryczną różnicę eliptycznego dysku, pozostając w przestrzeni nazw inspirowanej ciastem, Piran ukuł nazwę „jerozolimski bajgiel” (patrz rysunek). Aby podkreślić podobieństwa i różnice, opisane w tym artykule dyski akrecyjne nazywane są „jerozolimskimi bułeczkami z Pekinu”. Warto zauważyć, że geometria prawdziwego polskiego pączka odpowiada sferycznej geometrii akrecji Bondiego.

 

Artykuł, przyjęty do publikacji w Astrophysical Journal można przeczytać tutaj.

Archiwa


Kategorie