small pl CAMK logo

Treść wpisu

Data utworzena: ,   Data archiwum:

SALT odkrywa bardzo masywnego białego karła w V3890 Sagittari

Nowymi powrotnymi nazywamy te spośród nich, w których zaobserwowano więcej niż jeden wybuch. Ponieważ czas potrzebny na zgromadzenie krytycznej ilości materii zależy przed wszystkim od masy białego ka­r­ła i tempa akrecji, nowe powrotne powinny zawierać bardzo masywne białe karły akreujące na tyle szybko, aby wybuchy (potężne eksplozje termonuklearne) powtarzały się co kilkadziesiąt lat. Układy, w których donorem jest czerwony olbrzym, znane również jako symbiotyczne gwiazdy nowe, są bardzo obiecującymi kandydatami na supernowe typu Ia (SNIa) via tzw. ‘single-degerate channel’ (SD), pod warunkiem, że zawierają masywne węglowo-tlenowe (CO) białe karły, których masa może wzrastać aż do granicznej wartości Chandrasekhara i w wyniku termonuklearnego zapłonu węgla zabłysnąć jako SNIa. Modele teoretyczne przewidują, że scenariusz SD jest odpowiedzialny za ok. 5% wszystkich SNIa.

 

Zespół kierowany przez Joannę Mikołajewską (CAMK) wykorzystując optyczną fotometrię oraz widma w wysokiej zdolności rozdzielczej, uzyskane przy pomocy teleskopu SALT, dla symbiotycznej nowej powrotnej V3890 Sgr w fazie spokojnej, wyznaczył okres orbitalny 747.6 dni oraz orbity spektroskopowe dla obydwu składników układu: MWD ≈1.35 M oraz Mg ≈1.05 M. Nachylenie orbity wynosi ≈67-69О. Czerwony olbrzym wypełnia (lub niemal wypełnia) swoją powierzchnię Roche, a ustalona w ten sposób odległość, d≈9 kpc, dobrze zgadza się z wartością wyznaczoną z okresu pulsacji. Jasność V3890 Sgr w czasie wybuchów również bardzo dobrze zgadza się z jasnością nowych powrotnych zaobserwowanych w Wielkim Obłoku Magellana. V3890 Sgr wykazuje spektakularną, fotometryczną i spektroskopową aktywność pomiędzy wybuchami termonuklearnymi. Źródłem tej aktywności jest dysk akrecyjny, a sama aktywność spowodowana zmiennym tempem akrecji. Zespół również udowodnił, że V3890 Sgr zawiera białego karła CO, akreującego w tempie kilka razy 10-8–10-7 M/rok, masa którego systematycznie rośnie i który powinien wybuchnąć SNIa w ciągu 106 lat, czyli oszacowanego czasu życia czerwonego olbrzyma.

 

Praca "The symbiotic recurrent nova V3890 Sgr: binary parameters and pre-outburst activity" została zaakceptowana do druku w MNRAS.


Rysunek: Krzywe prędkości radialnych sfazowane z okresem orbitalnym oraz rozwiązania orbitalne dla linii absorpcyjnych olbrzyma typu M oraz gorącego składnika - odwzorowane przez szerokie skrzydła linii emisyjnych.

 

Tekst i rysunek: Joanna Mikołajewska

Archiwa


Kategorie