small pl CAMK logo

Treść wpisu

Data utworzena: ,   Data archiwum:

Tworzenie się czarnej dziury podczas eksplozji supernowej

Eksplozje supernowych należą do najbardziej energetycznych wydarzeń na niebie. Przewiduje się, że wybuchy termojądrowych supernowych prowadzą do całkowitej destrukcji eksplodujących obiektów (białe karły: supernowe Ia, bardzo masywne gwiazdy: wybuchy supernowych z powodu niestabilności kreacji par), podczas gdy supernowe związane z zapadaniem się jądra oznaczają koniec fuzji jądrowej w gwiazdach i uważa się, że prowadzą do powstawania gwiazd neutronowych i czarnych dziur (supernowe Ib / c, II).

Niektóre pozostałości po supernowych (rozszerzające się otoczki) są związane z pobliskimi gwiazdami neutronowymi, potwierdzając w ten sposób przewidywania teorii ewolucji gwiazd. Jednak aż do teraz ani jedna supernowa nie była w przekonujący sposób związana z formowaniem się czarnej dziury.

Australijsko-polski zespół, z udziałem Krzysztofa Belczyńskiego z CAMK, wykazał taki związek dla pozostałości po supernowej o nazwie G323.7-1.0 (w odległości 12 tys. lat od Ziemi). Wygląda na to, że wewnątrz tej pozostałości po supernowej istnieje układ podwójny obiektów znany jako MAXI J1535-571: niewidoczna mała gwiazda (może dwa razy masywniejsza od naszego Słońca) i średniej wielkości czarna dziura (około 5 razy masywniejsza niż Słońce). Niewidoczne gwiazda karmi czarną dziurę materią (najprawdopodobniej przez przelew przez punkt Roche'a). Ta materia opadając spiralnie na czarną dziurę, promieniuje w zakresie rentgenowskim, rejestrowanym przez niektóre obserwatoria kosmiczne. Ponieważ czarna dziura znajduje się prawie dokładnie w centrum rozszerzającej się pozostałości supernowej i znajduje się w tej samej odległości co pozostałość po supernowej, musi być tak, że to supernowa stworzyła tę czarną dziurę w ostatnich 10-20 tysiącach lat (typowy czas życia pozostałości po supernowej). Zespół oszacował prawdopodobieństwo przypadkowego znalezienia czarnej dziury w tym samym miejscu co pozostałości po tej supernowej jest mniej niż 1 na 1000.


Link do artykułu: "A supernova remnant associated with a nascent black hole low-mass X-ray binary"

 

Ilustracja:
Droga Mleczna z zaznaczoną pozycją pozostałości po supernowej (wiek od 10-20 tysiący lat) w stosunku do naszego Słońca. W rozszerzającej się pozostałości po supernowej (G323.7-1.0) system binarny (MAXI J1535-571) zawierający małomasywną gwiazdę i średniomasywną czarną dziurę. Wygląda na to, że jest to pierwsza znana supernowa, która doprowadziła do powstania czarnej dziury.

Archiwa


Kategorie